ĐIỀU TRỊ THIẾU MÁU NÃO CỤC BỘ

Thiếu máu não cục bộ là gì?

 Có trên 80% các trường hợp đột quỵ có nguồn gốc thiếu máu não cục bộtắc nghẽn động mạch do huyết khối hoặc thuyên tắc mạch huyết khối. Các vị trí hình thành cục huyết khối thường gặp nhất bao gồm các động mạch não ngoài sọ, tim (rung nhĩ, bệnh van hai lá, huyết khối thất trái), các động mạch xuyên não nhỏ (đột quỵ ổ khuyết) và màng xơ vữa ở quai động mạch chủ.

Đột quỵ thiếu máu não cục bộ được chia thành các phân nhóm:

     Huyết khối màng xơ vữa động mạch lớn.

     Thuyên tắc mạch máu não.

     Đột quỵ ổ khuyết

     Giảm tưới máu hệ thống.

Đột quỵ thiếu máu não cục bộ thể hiện điển hình là một khiếm khuyết thần kinh khu trú thuốc vùng cấp máu của một mạch đơn lẻ. Các triệu chứng có thể thể hiện tối đa khi khởi phát, dao động  tăng rồi giảm theo thời gian, xấu dần đi hay suy thoái dần thành từng ít một; nôn và mất ý thức hiếm gặp.

Đặc điểm lâm sàng của Đột quỵ thiếu máu não cục bộ

1. Các yếu tố nguy cơ:

Huyết khối động mạch lớn: hút thuốc lá, bệnh mạch vành, rối loạn lipid máu, nam giới, đái tháo đường, bệnh động mạch ngoại biên, béo phì.

Thuyên tắc mạch máu não: rung nhĩ, bệnh van tim, huyết khối thất trái, bệnh cơ tim, bệnh mạch vành, mảng xơ vữa ở quai động mạch chủ.

Nhồi máu ổ khuyết: tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh đa hồng cầu.

Giảm tưới máu não: tất cả các thể sốc.

2. Khởi phát tình trạng khiếm khuyết thần kinh:

Huyết khối động mạch lớn: Trước đó có các cơn thiếu máu não thoáng qua trong 50% các trường hợp. thường xảy ra trong khi ngủ( tức là khi thức giấc, bệnh nhân thấy có biểu hiện khiếm khuyết thần kinh. Các biến đổi thần kinh thường dao động theo kiểu tiến triển từng bước hoặc theo kiểu đỡ từng lúc do có tái thông mạch bị tắc, hình thành huyết khối tái phát và biến đổi trong dòng máu qua tuần hoàn bàng hệ.

Thuyên tắc mạch máu não: Đột ngột ở 80% các trường hợp với biể hiện khiếm khuyết thần kinh ở mức tối đa ngay khi khởi phát. Các trường hợp khác biểu hiện  bằng tình trạng tiến triển từng bước trong vòng 24 giờ đầu.

Hội chứng động mạch não giữa là biểu hiện lâm sàng thường gặp nhất với khiếm khuyết cảm giác, vận động ở nửa người đối bên (tay/ mặt nhiều hơn chân), thất ngôn (tổn thương bán cầu não ưu thế), không phát hiện được tình trạng khiếm khuyết bán cầu não không ưu thế… mù góc phần tư.

Nhồi máu ổ khuyết: Dao động, tiến triển từng bước hoặc đỡ đi từng lúc. Có thể tiến triển xấu dần sau vài giờ tới vài ngày. Trước đó có các cơn thiếu máu não thoáng qua trong 25%  các trường hợp. có nhiều hội chứng ổ khuyết khác biệt được mô tả.

Giảm tưới máu não: Khởi đầu bằng rối loạn hệ thống.

3. Các triệu chứng kết hợp:

Huyết khối động mạch lớn: Đau đầu xảy ra trước, trong hoặc sau khi khỏi bệnh. Nôn, mất ý thức hiếm gặp.

Thuyên tắc mạch máu não: Khiếm khuyết thần kinh thường thể hiện tối đa ngay lúc khởi bệnh. Đau đầu xảy ran gay hoặc sau khi khởi bệnh. Nôn, suy giảm ý thức không thường gặp.

Nhồi máu ổ khuyết: Thường không có triệu chứng kết hợp (túc là bệnh nhân tỉnh táo, không đau đầu hoặc nôn).

Giảm tưới máu não: Xanh tái, vã mồ hôi, tụt huyết áp.

4. Khu trú tổn thương:

Huyết khối động mạch lớn, Thuyên tắc mạch máu não: vỏ não nông thường gặp nhất là động mạch não giữa, tiểu não hay khu vực cấp máu của động mạch não sau.

Nhồi máu ổ khuyết: Các cấu trúc sâu của não như: hạch nền, chất trắng não, đồi thị, cầu não và tiểu não.

Giảm tưới máu não:  Vùng giáp ranh của các động mạch não trước, não giữa và não sau hoặc vùng giáp ranh của các động mạch tiểu não sau dưới, trước dưới và tiểu não trên.

Điều trị Đột quỵ thiếu máu não cục bộ

Huyết khối động mạch lớn:

      Điều trị tiêu huyết khối đối với các đột quỵ khởi phát dưới 4,5 giờ.

     Aspirin (có thể có heparin cho các trường hợp khác).

     Phẫu thuật cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh (CEA) hoặc đặt stent đối với trường hợp hẹp động         mạch cảnh mức vừa hoặc nặng.

     Can thiệp Vật Lý Trị Liệu- Phục Hồi Chức Năng càng sớm càng tốt nhằm hạn chế những biến chứng do bất động gây ra (loét, yếu cơ, co rút cơ, giới hạn tầm hoạt động khớp, nhiễm trùng phổi…) và kích hoạt sự phục hồi thần kinh.

Thuyên tắc mạch máu não:

      Điều trị tiêu huyết khối đối với các đột quỵ khởi phát dưới 4,5 giờ.

      Heparin, warfarin, aspirin, thuốc chống loạn nhịp, phẫu thuật cắt túi phình mạch (aneurysmectomy), sửa chữa dị vật vách nhĩ hay cắt bỏ u nhầy nhĩ tùy theo nguồn gốc của thuyên tắc mạch.

     Can thiệp Vật Lý Trị Liệu- Phục Hồi Chức Năng càng sớm càng tốt nhằm hạn chế những biến chứng do bất động gây ra (loét, yếu cơ, co rút cơ, giới hạn tầm hoạt động khớp, nhiễm trùng phổi…) và kích hoạt sự phục hồi thần kinh.

 

Nhồi máu ổ khuyết:

     Điều trị tiêu huyết khối đối với các đột quỵ khởi phát dưới 4,5 giờ, mặc dù hiệu quả điều trị trong bệnh cảnh này chưa được xác nhận.

     Kiểm soát lâu dài tình trạng tang huyết áp, có thể kết hợp điều trị chống kết tập tiểu cầu.

     Duy trì huyết áp trong giai đoạn cấp của đột quỵ.

     Can thiệp Vật Lý Trị Liệu- Phục Hồi Chức Năng càng sớm càng tốt nhằm hạn chế những biến chứng do bất động gây ra (loét, yếu cơ, co rút cơ, giới hạn tầm hoạt động khớp, nhiễm trùng phổi…) và kích hoạt sự phục hồi thần kinh.

 

Giảm tưới máu não: 

     Duy trì huyết áp bằng truyền dịch, dùng thuốc vận mạch, đặt bóng trong động mạch chủ bơm chống lại áp lực (IABP) tói khi có thể tiến hành điều trị đặc hiệu.

     Can thiệp Vật Lý Trị Liệu- Phục Hồi Chức Năng càng sớm càng tốt nhằm hạn chế những biến chứng do bất động gây ra (loét, yếu cơ, co rút cơ, giới hạn tầm hoạt động khớp, nhiễm trùng phổi…) và kích hoạt sự phục hồi thần kinh.

Nếu cần bất kỳ sự tư vấn hay hỗ trợ cho người thân yêu của mình, anh (chị) có thể liên hệ đến  Vật Lý Trị Liệu tại nhà Best Care

hoặc nói với chúng tôi qua 0937782677 để cùng đồng hành mang đến những điều tốt đẹp nhất cho gia đình mình.

 

 

Bình luận